4. Bevordering van strengere, wereldwijd geldende normen inzake goed fiscaal bestuur
EU-maatregelen tegen belastingontduiking en -ontwijking leveren een essentiële bijdrage aan de bescherming van de belastinggrondslag van de lidstaten, het waarborgen van een gelijk speelveld voor ondernemingen en het bevorderen van een billijker en concurrerender klimaat op de eengemaakte markt. Gezien het wereldwijde karakter van fiscaal misbruik is het echter essentieel op internationaal niveau actie te ondernemen tegen ondoorzichtige systemen en agressieve fiscale planning.
Wat dat betreft staat de EU volledig achter de inspanningen die de OESO onderneemt om de wereldwijde toepassing van strengere normen inzake goed fiscaal bestuur te waarborgen, zowel via het inclusieve kader voor de uitvoering van het BEPS-project als de monitoringwerkzaamheden van het Wereldforum op het gebied van belastingtransparantie. De EU heeft de nieuwe mondiale standaard voor de automatische uitwisseling van inlichtingen over financiële rekeningen (de gezamenlijke rapportagestandaard) evenals belangrijke BEPS-maatregelen door middel van bindende wetgeving snel geïmplementeerd. De EU geeft derhalve het goede voorbeeld op het gebied van internationaal goed fiscaal bestuur. Nu is het van groot belang dat de internationale partners van de EU deze strengere normen inzake goed fiscaal bestuur ook implementeren en dat de EU de druk in wereldwijde forums – met name de G20 – opvoert om dit te verwezenlijken.
In januari 2016 heeft de Commissie een externe strategie voor effectieve belastingheffing gepresenteerd (14) om een samenhangende EU-aanpak ten aanzien van de wereldwijde bevordering van goed fiscaal bestuur te waarborgen. Deze strategie van de Commissie omvat een aantal instrumenten, waarmee goed bestuur wereldwijd wordt bevorderd, onder meer door middel van overeenkomsten met derde landen en door de ondersteuning van ontwikkelingslanden bij het naleven van normen inzake goed fiscaal bestuur. Wat betreft de aanpak van landen die weigeren normen inzake goed fiscaal bestuur na te leven, heeft de Commissie een nieuw EU-proces voor het aanleggen van een lijst voorgesteld. Dit sluit aan bij de oproepen van het Europees Parlement (15) naar een EU-lijst van niet-coöperatieve jurisdicties. De gemeenschappelijke EU-lijst zal worden gebaseerd op duidelijke, objectieve en internationaal te rechtvaardigen criteria, een robuust screeningproces en een open dialoog met de betrokken derde landen. De EU-ministers van Financiën hebben het proces met betrekking tot het aanleggen van een lijst in mei 2016 tijdens de Raad Ecofin goedgekeurd en ertoe opgeroepen ervoor te zorgen dat de eerste EU-lijst in 2017 gereed is. Verder hebben zij de Groep gedragscode (belastingregeling ondernemingen) verzocht passende maatregelen ter begeleiding van de lijst in overweging te nemen.
De gemeenschappelijke EU-lijst moet dienen als belangrijk afschrikwekkend instrument dat is gericht op landen die weigeren deel uit te maken van de wereldwijde beweging in de richting van billijkere en transparantere belastingheffing. De waarde van het EU-proces betreffende het aanleggen van een lijst wordt eens te meer benadrukt door de recente oproep van de G20 naar de opstelling van een internationale lijst van niet-coöperatieve jurisdicties. De gemeenschappelijke EU-lijst kan als blauwdruk dienen voor de toekomstige internationale lijst, aangezien die zal worden gebaseerd op normen waarover op internationaal niveau overeenstemming is bereikt.
Om te bevorderen dat de EU-lijst spoedig wordt aangelegd, legt de Commissie de laatste hand aan een vooronderzoek van alle derde landen teneinde te bepalen welk risico deze opleveren wat betreft het uithollen van de belastinggrondslag van de lidstaten. De Commissie zal de resultaten van deze analyse voor de zomer voorleggen aan de Groep gedragscode (belastingregeling ondernemingen). Op basis daarvan kunnen de lidstaten snel vaststellen welke derde landen zij op het punt van goed fiscaal bestuur nader willen onderzoeken, waarna voor eind 2016 de dialoog met de geselecteerde jurisdicties kan worden aangegaan.
Verder zullen Commissie en de OESO nauw samenwerken om een ambitieuze en doeltreffende internationale lijst van niet-coöperatieve jurisdicties vast te stellen.
